Bitcoin, Blockchain Nedir? ve Dünyamızı Nasıl Etkileyecek?

Blockchain terimini bu günlerde Bitcoin değerinin de (bu yazıyı paylaştığım sıralarda 14.000$) giderek yükselmesiyle birlikte oldukça sık duymaya başlamış olabilirsiniz ve bende dahil olmak üzere bir çok kişi ilk duyduğumuzda aşırı teknik bir jargon olduğunu düşündük. Ancak araştırınca tam olarak öyle olmadığını fark ettim…

Blockchain konusu dünya çapında ve ülkemizde oldukça sıcak bir konu ancak pek çok kişi için bu teknolojiye anlam kazandırmak ve ne gibi etkilerinin olabileceğini tahmin etmek oldukça güç. Yine de, basit kripto ekonomi mimarisi ve teorisi etrafında düşündüğümüzde bu konunun tanıtım anlamını biraz basitleştirmemiz gerekiyor. Blockchain‘i kısaca, şifrelenmiş işlem takibi sağlayan dağıtık veri tabanı olarak tanımlayabiliriz.

Blockchain’in, ilerleyen dönemlerde finansal hizmetleri dönüştürmekle kalmayacak diğer pek çok işletmeyi ve sanayiyi dönüştürecek ve geniş kapsamlı etkilere sahip olacak teknolojik bir ilerleme olduğuna inanılıyor. Bu yazımda günümüzün en dönüştürücü ve yanlış anlaşılmaya müsait teknolojilerinden olduğuna inandığım blockchain teknolojisine açıklık getirmek için teknik olmayan bir giriş yazı paylaşmak istiyorum.

Blockchain, temel olarak dağıtılmış bir veritabanıdır. Milyonlarca bilgisayar üzerinde çalışan devasa, global ve dağıtık bir elektronik tablo düşünün. Bu tablo en son teknolojik şifrelemeyi kullanır ve bu nedenle kaydedilen verilerin güvenliği oldukça üst seviyededir. Blockchain sayesinde sadece kimin kime ne kadar para ödediği gibi finansal veriler değil, kimin kiminle evlendiği ya da kimin hangi toprağa sahip olduğu ya da kimin hangi güç kaynağından ne kadar güç aldığı gibi yapılandırılmış bilgileri de kaydedilebilir. Bununla birlikte IoT tarafında da bir blok zincirleme sistemine ihtiyacımız olacak. Çünkü bankalar, nesnelerin birbirleriyle konuşması sırasında gerçek zamanlı trilyonlarca işlem yapamaz. Blockchain sayesinde, karşı tarafın kim olduğunu bilmeden ve merkezi makamlardan bağımsız olarak işlem yapabilir ve birbirimizin ekonomik ihtiyaçlarını karşılayabiliriz.

Blockchain sistemlerinin hepsinin kendisiyle ilişkili bir çeşit dijital para birimi bulunmaktadır. İnternet’te yapacağınız kısa bir araştırma ile sizin de görebileceğiniz üzere şu anki en büyük dijital para birimi bitcoin olduğundan blockchain ile en sık adı geçen para birimi de bitcoin’dir.

Blockchain’i bir örnek ile anlatmak gerekirse, dijital bir tıbbi kayıt düşünün: her giriş bir bloktur. Bir zaman damgası, kayıt oluşturulduğuna dair tarih ve saat bulunur. ve programdan beklenildiği üzere, bu giriş geriye dönük olarak değiştirilemez; çünkü tanı, tedavi vb kayıtlarının açık ve değiştirilmemiş olmasını isteriz. Yalnızca şifreye sahip olan doktor ve hasta bu bilgilere erişebilir ve daha sonra bu kullanıcılar kişisel şifrelerini üçüncü bir tarafla paylaştığında bu bilgiler 3.şahıslarla paylaşılmış olunur.

İnternette, herkes bilgi yayınlayabilir ve sonra başkaları dünyanın her yerinden bu bilgiye erişebilir. Bir blockchain, dünyanın herhangi bir yerinde, blockchain dosyasına erişilebilen herkese değer gösterebilir. Ancak, yalnızca kendi sahip olduğunuz bloklara erişebilirsiniz. Bu bloklara erişmek içinse şifrelenmiş, özel, gizli bir anahtara sahip olmanız gerekir. Bu anahtarlar, mali değere sahip para birimlerini içeren adreslere erişmek için kullanılır.

Bu işlem, bankaların geleneksel olarak yürüttüğü transferi kaydetme rolünüde doldurmuş olur. İkinci bir doldurduğu alan ise güvenlik çünkü hiç kimse karşılık gelen anahtarlara sahip olmadan bir blockchain düzenleyemez. Eğer bir başkasına, sahip olduğunuz özel şifreyi verirseniz, blok zincirinin o bölümünde saklanan her şeyin değerini başka bir kişiye göstermiş olursunuz ki bu şu demek oluyor, artık o para sizin değil 🙂

Bitcoin ve Blockchain Nedir? ve Nasıl Ortaya Çıktı?

Bitcoin ve Blockchain kavramı ilk olarak 2008 sonbaharında bir teknik inceleme olarak tanıtıldı ve daha sonra 2009’da açık kaynak yazılım olarak ortaya çıktı. Bitcoin’i 2008 yılında ortaya çıkaran ilk kişi Satoshi Nakamoto ismini kullanarak çalışan isimsiz bir programcıydı. Nakamoto, Bitcoin’de 2010 yılına kadar pek çok açık kaynak geliştiricisi ile işbirliği yaptı. Bu kişi veya grup, bundan sonra projedeki katılımını durdurdu ve kontrolü, belirgin Bitcoin çekirdek geliştiricilerine devretti. Nakamoto’nun kimliğiyle ilgili pek çok iddia ve teori var, teyit edilemedi.

Ne olursa olsun, Nakamoto’nun yarattığı şey, kullanıcıların doğrudan birbirleriyle(p2p) ve herhangi bir aracı kuruma ihtiyaç duymadan para göndermesine olanak tanıyan olağanüstü bir eşler arası ödeme sistemidir. Ağın kendisi güvenlik işlemlerini doğrulayarak ve kimsenin bitcoinleri iki kez harcayıp sistemi dolandırmaya kalkışmadığından emin olarak ara buluculuk yapıyor.

Blockchain tarafında ise, Yukarıda temelini anladığınız üzere blockchains, toplumun yıllardır yeni yollarla kullandığı birçok eski teknolojiyi karıştırıyor. Örneğin, kriptografi ve ödeme, cryptocurrency adını oluşturmak üzere birleştirildi. Kriptografi, üçüncü şahısların gözünde güvenli bir iletişim sanatıdır. Değerleri temsil eden bir araç yoluyla ödeme, aynı zamanda insanların çok uzun zamandır yaptıkları bir şeydir, ancak birleşince kripto para birimleri oluşturur ve tamamen yeni bir şey haline gelir.

Cryptocurrency, para konseptini kullanmanıza ve bir simge aracılığıyla güvenli bir şekilde değer(para, altın vs.) ticareti yapabilmenize olanak tanır. İşte blockchain kavramı insanların yıllardır yaptığı finansal hesapları tutmak için kullandığı defterlerdir. Tüm bu eski modeller ve işlemler dağıtılmış bir çevrimiçi veritabanında güvenli bir şekilde tutmaktadır.

Blockchain Neden Bu Kadar Önemli?

Artık hemen hemen hepimiz bir çevrimiçi platform üzerinden bilgi paylaşımında bulunmaktayız: (Facebook, Instagram, Snapchat, Twitter vs.) Bir kişi dilediği platfromdan istediği paylaşımı yapabilir konumda şu an fakat bir para transferi söz konusu olduğunda genellikle bankalar gibi eski moda, merkezileştirilmiş finansal kuruluşlara geri dönmek zorunda kalırız. İnternet çıktığından bu yana varolan çevrimiçi ödeme yöntemleri bile (PayPal en belirgin örnektir) genellikle faydalı olması için bir banka hesabı veya kredi kartı ile entegrasyonu gerektirir.

Blockchain teknolojisi bankaları aradan çıkarmak için ilginç bir imkân sunuyor. Bunu, geleneksel olarak finans sektörü tarafından yürütülen, kayıt işlemleri, kimlik oluşturma ve sözleşme oluşturma gibi üç önemli rolü doldurarak yapıyor. Bu durum, tahmin edebileceğiniz üzere oldukça büyük etkilere sahiptir, çünkü dünya genelinde, finansal hizmetler piyasası, piyasa değeri ile sektörün en büyük sektörüdür. Bu sektörün bir kısmının bile bir blockchain sistemi ile değiştirildiğini düşünsenize 🙂 Finans sektöründe büyük bir aksama yaşanır, aynı zamanda değişimin farklı sektörlere yansımasında da büyük bir artış olur.

Blockchain, İnternet’i ve küresel ekonomiyi değiştirecek mi?

Faydaları finans sektörü dışında da oldukça genişleyeceğe benziyor. Bir para birimi ile transferin (bir bitcoin değeri gibi) dışında, blockchain, bilgisayar kodu da dahil olmak üzere her türlü dijital bilgiyi depolamak için kullanılabilir. Örneğin, sözleşme mantığıyla tasarlanan bir algoritma, sözleşmeyi yapacak olan taraflar anahtarlarını girdiklerinde yürütülecek şekilde programlanabilir ve böylece bir sözleşme kabul edilmiş olunur. Belirli koşullar karşılandığında otomatik olarak açılan sözleşmeleri oluşturmak için kullanılan aynı kod, harici veri feed’lerini de okuyabilir. (hisse senedi fiyatları, hava durumu raporları, haber başlıkları veya bir bilgisayar tarafından ayrıştırılacak herhangi harici veriler).

Bunlar “akıllı sözleşmeler” olarak bilinir ve bunların kullanım olasılıkları neredeyse sınırsızdır. Örneğin, akıllı termostatınız enerji kullanımını akıllı bir ızgarayla iletebilir; belirli bir vat miktar sayısına ulaşıldığında, başka bir blok zincir, hesabınızdan elektrik şirketine otomatik olarak para aktarır, sayaç okuyucusunu ve fatura sürecini etkin bir şekilde otomatikleştirir.

Veya, tıbbi kayıtlar örneğine geri dönelim; Bir doktor ya da hasta, bir tıbbi cihaza, örneğin kan şekeri monitörüne özel bir anahtar gönderirse, cihaz bir hastanın kan şekeri seviyelerini otomatik olarak ve güvenli bir şekilde kaydedebilir ve daha sonra potansiyel olarak kan şekerini sağlıklı bir seviyede tutmak için bir insülin verme cihazı ile iletişim kurabilir.

Tüm bu bilgileri ele aldığımızda önemli olan şey, bu teknolojinin potansiyel kullanımının çok büyük olmasından dolayı yakın gelecekte çok farklı endüstrilerin bu teknolojiyi daha iyi anlayabilmek ve ürünsel boyutta yorumlayabilmek için yoğun çaba sarf edeceği gerçeğidir. Blockchain teknolojisinin topluma ve küresel ekonomiye olan potansiyel etkileri ilerleyen dönemde çok daha büyük önem taşıyacak.

Yorum Yap

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.