Kısa bi giriş ve sonrasında direkt konuya girelim… Hayattaki her şey gibi, business’ın doğası, izlenmesi ve ölçülmesi gereken bir iş planı ve bir stratejik plan gerektirir. Bu plan, bir kuruluştaki genişleyen veya çeşitlenen bir girişimin veya bir iş bölümünün temel unsurlarından biridir. Kurgulanacak olan plan her kaynak unsurundan bilgilere sahip olmalıdır ve gelecek için öngörülen kilometre taşları dahil olmak üzere işletme için haritalandırılması gerekmektedir. Peki, haritalandırma nasıl yapılabilir ve kilometre taşlarını oluşturan unsurlar nelerdir? Hadi başlayalım.

İş Planı Nedir?

Esasen bir iş planı bir işi veya mevcut bir işletmenin yeni bir varlığını başlatma ve yürütme planıdır. Genellikle ya yeni bir bölgede bir genişleme ya da yeni bir pazarda çeşitlendirme amacına yönelik kurgulanır. İş planları iç kaynak kullanım amaçlarında veya dış finansman amaçları için oluşturulabilir, bazende ortak kullanımı amaçlar. İş planları, bir kuruluşta sahiplik düzeyinde alınan tüm iş stratejilerinin ve kararlarının temelini oluşturur. Bir iş planının en temel bileşenleri şunlardır:

Organizasyon Planı – Bu temelde işin çekirdek noktasıdır. Şirketin faaliyet göstermeyi planladığı pazardaki misyon ve vizyon beyanını içerir. Ayrıca, finanse edileceği veya sponsor olacağı işin pazar potansiyeli ile ilgili araştırmaları da içerir.

Finansal Plan – Tüm şirketlerde tahmin edebileceğiniz gibi nakit kraldır, bilanço da nakittir. Esasen finansal planlar, tüm iş planının en önemli unsurlarından bazılarını içerir. Bunlar; öngörülen nakit akış tabloları, sermaye gereksinimleri, öngörülen genel giderlerin bir özeti, aktif ve pasifleri içeren öngörülen bilanço, gelir ve gider tabloları. Finansal planı, iş planının merkezi sinir sistemi olarak düşünebilirsiniz, çünkü başarmayı umduğunuz işin hemen hemen her şeyini kapsayacaktır.

Satış ve Pazarlama Planı– Satış ve pazarlama, iş planının diğer önemli bileşenini oluşturur. Bunlar arasında satış tahminleri ve genel giderler, pazarlama ve marka yönetimi özetleri ile işletmenin bir zaman dilimi içinde gerçekleştirmeyi umduğu pazar payı tahminleri bulunmaktadır.

İş planları, doğası gereği, oldukça kapsamlı ve kapsayıcıdır. İşletmenin varlığının temelini veya işletmeye yapılan yatırımların gerekçesini oluştururlar. Peki fiili operasyonlar ne olacak? İş planına göre nasıl aksiyon alınabilir? Şimdi bu sorulara cevap bulmaya çalışalım…

Stratejik Plan

Stratejik planlar, işletme içindeki operasyonların ve sorumlulukların temelini oluşturur. Stratejik planlar, kuruluşun her üyesinin takip etmesi gereken yolları ortaya koyar ve işteki her proje ve süreç için fonksiyonel ana hatları ve temel sonuçları tanımlar. Stratejik planlar, organizasyon içindeki operasyonları ve sonuçlarını tanımlar ve iş planıyla paylaştığı tek ortak unsur, kuruluşun vizyonudur.

Firma için Stratejik Bir Plan Neden Önemli?

Aslında tek bir kelime ile özetleyebiliriz; “senkronizasyon”. Sağlam temellere dayanan ve iyi düzenlenmiş bir stratejik plan, ekipler ve hedefleri arasında ihtiyaç duyulan senkronizasyonu oluşturur. Ekiplerin genellikle işi zamanında ve bütçe içerisinde kalarak yapmak için ihtiyaç duydukları odak ve yönün yanı sıra günlük operasyonlar için bir rehber görevindedir. Tüm bunları büyük bir sepette bir araya getirdiğinizde, iş dünyasında stratejik bir planın gerçek değerini görmeye başlayabilirsiniz.Önemini vurgulamak gerekirse, sorumlu oldukları temel performans göstergesine ulaşmak için kendilerine tahsis edilen kaynakları kullanan departmanların, ekiplerin ve bireylerin için rehber niteliğindedir.

Stratejik Planda Dikkat Edilmesi Gereken Unsurlar

Eğer işletmeniz için stratejik bir plan oluşturmakla görevlendirildiyseniz, planınıza paydaşların kuruluşun amaç ve hedefleriyle tamamen uyumlu olmasını sağlayacak belirli bileşenleri dahil etmeniz gerekecektir. Bunlar:

Vizyon ve Değerler- Vizyon beyanı, stratejik planın en önemli ve en kapsamlı unsurudur. Kuruluşu belirlenmiş hedeflere, her çalışanı ve paydaşı ile dahil edecek yönlendirmeler bulunmalıdır.

Hedefler – Bunlar, stratejik planın kapsamına bağlı olarak kısa, orta veya uzun vadelidir. Kuruluşun değerlerini korurken vizyonu karşılayan inisiyatifler alması için ihtiyaç duyulan bağlamları içerir.

Yol Gösterici İlkeler – Sık olmamakla birlikte, kuruluşlar vizyonlarına ulaşmak için hangi adımları atacaklarına karar vermeleri gereken kavşak noktalarıyla karşı karşıyadır. İlkeler, bir ikilemle karşı karşıya kaldıklarında ve stratejik planlamanın kritik bir parçasını oluşturduklarında ekipleri vizyona uygun hale getirmek için stratejik planlara dahil edilir.

Eylem Planları – Hedefin gerçekleştirilmesi için önceden belirlenmiş periyodik bazda yapılması gereken temel girişimlerin, süreçlerin ve projelerin toplamıdır. Bunlar ayrıca her biri için zaman çerçevelerini ve her bir seçeneğin sorumlu paydaşını içerir. Genellikle her eylem için Yönetici, Onaylayıcı, Katılımcı, Bilgilendirici gibi biçimleri takip ederler. 

SWOT Analizi – Stratejik planın özü diyeceğimiz bileşeni ise, Güçlü Noktalar, Zayıf Yönler, Fırsatlar ve Tehditler analizidir. Buna rakipler, piyasa koşulları, iç ve dış tehditlerin tanımlanması ve diğer bazı faktörler dahildir.

Toparlayacak olursak; Eğer bir iş dünyasında hayatta kalmayı savaşa benzetirsek, stratejik plan tüm ordunun kazanmak için savaştığı tüm bireylerin elinde bulunan arazi haritasıdır. Bu nedenle, onu oluşturmakla görevlendirilecek bir iş stratejisti olarak istihdam için gerekli beceri ve sertifikaları elde etmek çok önemlidir. 

Kaynaklar:

Forbes

BDC